ZİHİN HARİTALAMA

Zihin Haritası (Mind Map), 1960’lı yıllarda Dr. Allan Collins’in ilk temel taşlarını attığı, daha sonra Exeter Üniversitesi'nden Dr. Gordon Howe ve arkadaşlarının konuyla ilgili araştırma çalışmaları sonucunda geliştirilen bir çeşit düşünme yönetimi ve beyni etkin kullanma yöntemidir. Bu teknik daha sonra "Zihin Haritaları (Mind Maps)”, "Mental Haritalar (Mental Maps)”, "Öğrenme Haritaları (Learning Maps)” gibi isimlerle anılmışlardır. Ancak Tony Buzan tarafından İngilitere' de tescil ettirilen "Mind Map" ismi ticari bir ürün haline getirildikten sonra şimdilerde Zihin Haritaları olarak bilinmektedir.

Zihin Haritası anahtar sözcükler ve şekiller kullanılarak yapılan bir not tutma tekniği olarak bilinir. Ancak düşünceleri oluşturmak, görselleştirmek, tasarlamak ve sınıflandırmak ile birlikte, eğitim alanında, organizasyonda, problem çözümünde ve karar alma süreçlerinde de etkin olarak kullanılabilmektedir.

Hafızamızın doğası, işleyişi ve beynimizin işlevleri, kapasitesi ve potansiyeli olağanüstü boyutlardadır. Zihin Haritalama ile beynimiz ve işlevi hakkında şaşırtıcı gerçekleri keşfedip zihnin özgürlüğüne giden yolda ilk büyük adımlar atılır.

Beyin iki yarım küreden oluşur. Beynin sağ yarım küresi sözel olmayan resim yapmak, hayal kurmak, yüzleri tanımak, ritim hatırlamak, renk kullanmak, vb. aktivitelerde daha etkin konumdadır. Sol yarım küre ise dil kullanımını içeren faaliyetlerde, yazı yazmada, matematiksel problemlerin çözümü gibi akademik faaliyetlerde daha etkindir. Zihin Haritalama tekniği beynin iki yarım küresini de çalıştırıp yaratıcı zekamızı maksimum seviyede kullanmamızı sağlar.

Zihin haritası, düzen ve şekil düşünmeden zihnimizdeki düşünceleri görsel bir beyin fırtınası haline getirmenin kolay bir yoludur.

Zihin Haritalamanın Beş Temel Özelliği Vardır:

Ana fikir, konu veya odak merkezi bir sayfada tam ortaya yerleştirilir.
Ana temalar merkezi görüntüden 'dallar' olarak yayılır.
Dallar, ilişkili satırına çizilen veya basılan bir anahtar resim veya anahtar sözcük içerir.
Daha az öneme sahip konular ilgili dalın 'küçük dalları' olarak temsil edilir.
Tamamlandığında birbiri ile bağlı dallar bir ağaç yapısı oluşturur.

Görüntülerin Gücü

1970'de Scientific American dergisi Ralph Haber'in bireylerin yüzde 85 ile 95 arasında görüntü tanıma doğruluğuna sahip olduğunu gösteren araştırmasını yayınladı. Bu araştırma ve sonrasında yapılan pek çok çalışma bizlere gösterdi ki görüntüler sözcüklerden daha uyarıcı olabilir, çok çeşitli ilişkileri tetiklemede daha kesin ve güçlü olabilir ve böylece yaratıcı düşünme ve hafızayı geliştirebilir.

Zihin Haritaları Hangi Amaçlarla Kullanılır?

Kişisel (günlük/haftalık/aylık) planlamalarda,
Ders çalışırken not almada,
Problemler için alternatif çözüm arayışlarında,
Kitap-makale özetleri çıkarmada,
Yeni fikirler üretmede

Zihin Haritası Nasıl Yapılır?

Genel ana temanızı düşünün ve bunu sayfanın ortasına yazın. (Örnek: Biyolojide hücre çeperi)
Ana konseptinizin alt temalarını anlayın ve örümcek ağı gibi görünmeye başlayan merkezden onlara şubeler çizin, (hücre, madde alışverişi, geçirgenlik, yaşlandıkça kalınlaşma vs)
Çok kısa kelime öbekleri veya tek kelimeler kullandığınızdan emin olun
Düşünceyi çağırmak için resimler ekleyin veya mesajı daha iyi bir şekilde iletin
Oluşturduğunuz her alt tema için en az iki ana nokta düşünmeye çalışın ve bunlara dallar oluşturun

Zihin Haritaları Öğrencilere Neler Kazandırıyor?

Çok uzun ders notları tek bir sayfaya not alınabiliyor.
Kendi hazırladığımız bir zihin haritası ile çalıştığımızda, sağ lob aktif rol oynadığından bilgiler uzun süre hafızada kalıyor ve Zihin Haritaları ile çalışılan ders çok daha rahat hatırlanabiliyor.
Yapılan çalışmanın bütünü tek bir sayfada görülebileceği için yeni fikirlere daha açık olmayı ve bu durum da yaratıcılığın maksimum seviyeye ulaşmasını sağlıyor.
Daha düzenli çalışmanızı sağladığı için başarıyı yükseltiyor.

Bugün bir konu seçip basit bir zihin haritası ile başlamaya ne dersiniz? Kağıtları ve renkli kalemlerinizi unutmayın….

Kaynaklar :