DOKUZ TİP MİZAÇ MODELİ

Okullarımızda, eğitimde bütüncül bir dünya oluşturmak için, Mizmer işbirliği ile Dokuz Tip Mizaç Modeli (MİTERYA) uygulanmaktadır.

DOKUZ TİP MİZAÇ MODELİ NEDİR? Dokuz Tip Mizaç Modeli insanı “bireysel farklılıklar” üzerinden ele alan, bütüncül bir bakış açısıyla değerlendiren; bireyin eylemsel, duygusal ve bilişsel davranış özelliklerini “mizaç” kavramını merkeze alarak yorumlayabilen bir modeldir.

Dokuz Tip Mizaç Modeli, bireylerin davranışlarını anlamalarına, güçlü ve zayıf yönlerini fark etmelerine ve dengeli, sağlıklı bir kişilik inşa etmelerine imkan sağlayan bir “çatı model”dir. Dokuz Tip Mizaç Modeli’ne göre her insan, dokuz farklı mizaç tipinden biri ile dünyaya gelir. Dokuz mizaç tipinin her biri, kendisine göre bir arayış, yönelim ve motivasyona sahiptir. Doğuştan gelen mizaç yapımız, “eylem, duygu ve düşüncelerimiz” üzerinde oldukça etkilidir. Öyle ki mizaç, hayatı nasıl algıladığımızı, olay ve durumları nasıl yorumladığımızı, iletişim kurma biçimlerimizi, karar ve yönelimlerimizi, çalışma motivasyonlarımızı ve tüm sosyal ilişkilerimizin dinamiğini belirleyen en temel etkendir.

Dokuz Tip Mizaç Modeli; her bireyin doğuştan gelen potansiyellerini, dengelenmesi gereken özelliklerini, rahat veya stres durumlarında davranışlarında meydana gelen değişiklikleri, mizacından köken alan doğal kişilik özellikleri ile kişinin sonradan edindiği sentetik kişilik özelliklerini kapsamlı, tutarlı ve bütüncül bir biçimde açıklamaktadır.

Dokuz Tip Mizaç Modelinin Uygulama Alanları Nelerdir? İnsanın olduğu her yer Dokuz Tip Mizaç Modeli’nin gözlem, analiz, değerlendirme ve uygulama sahasıdır. “Bireysel farklılıkları keşfet, eğitimle organize edip danışmanlıkla bütünleştir” yaklaşımıyla bireysel farklılıkların tespiti, potansiyellerin açığa çıkartılması, gelişim süreçlerinin takip edilmesi, aile-uzman işbirliğinin kurulması, iletişim krizlerinin çözümü, davranış problemlerinin düzeltilmesi vb. birçok başlıkta toplanabilir.

Mizaç Temelli Eğitim ve Rehberlik Yaklaşımı: (MİTERYA) MİTERYA okul ortamında eğitim, rehberlik, danışmanlık ve insan kaynakları hizmetlerini bütüncül bir biçimde kullanıcılara sunan dijital bir platformdur. MİTERYA, okuldaki tüm paydaşların (öğrenci, öğretmen, veli, yönetici ve eğitim liderleri) bireysel farklılıklarını mizaç temelinde tespit edip, ihtiyaca yönelik eğitimlerle organize eden ve danışmanlıkla bütünleyen bilimsel ve özgün bir sistemdir.

MİZAÇ TİPLERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ

Kusursuzluk Arayan Mizaç Tipi (DTM1): Genel olarak ciddi, ağırbaşlı, tutum ve davranışlarında ölçülü, ne yaptığına ve ne konuştuğuna çok dikkat eden, kendilerini kusursuz kılma adına daima doğru, tutarlı ve adaletli davranmaya çalışan, mükemmeliyetçi kişilerdir. Temizlik, tertip ve düzen gibi konularda titizlik derecesinde önem verirler. Sorumlulukları konusunda oldukça hassas olup, görevlerini hatasız ve eksiksiz bir biçimde yerine getirmeye çalışırlar. Bir işi hatalı yapmaktan ya da eksik bırakmaktan son derece rahatsız olur, böyle bir durumda derhal kendilerini eleştirirler. Adil ve güvenilir bir birey olmaya çok özen gösterirler.

Duyguları Hissetmeyi Arayan Mizaç Tipi (DTM2): İlişki odaklı ve sevgi dolu kişiler olup, duyguları doğrultusunda hareket ederler. Sosyal yönleri kuvvetli, dışa dönük, hareketli, çevresindekilere karşı sıcak ve ilgili, insanlarla çok çabuk kaynaşabilen, arkadaş canlısı ve yardımsever bir yapıya sahiptirler. Cana yakın tutum ve tavırları ile kendilerini kolayca sevdirebilirler. “İlişkiler içinde var olurlar” ve ilişkilerini çok fazla önemserler. Çevrelerindekilerin ihtiyaç ve beklentilerini çok çabuk fark eder ve kendilerini yardım etmek zorunda hissederler.

Hayran Olunacak Kendilik İmajı Arayan Mizaç Tipi (DTM3): Kendine güveni yüksek, enerjik, imaj ve görünümlerine çok önem veren, çevrelerinde etki ve hayranlık uyandıracak özelliklere sahip olmak isteyen kişilerdir. Karşı tarafın onları nasıl görüp değerlendirdiğine çok dikkat ederler. Yaşamlarının her alanında ulaşmak istedikleri bir hedefleri olan DTM3ler hırslı, rekabetçi ve yarışmacı bir yapıya sahiptirler. Başarı, prestij, statü ve kariyer sahibi olmak bu kişilerin hayatında oldukça önemli bir yere sahiptir.

Duyguların Anlamını Arayan Mizaç Tipi (DTM4): Genel olarak, içe dönük, kibar, nahif, özgünlüğe ve bireysel farklılığa önem veren kişilerdir. Yoğun bir hayal ve duygu dünyasına sahiptirler. Karşılarındaki kişilerin duygularını çok iyi anlayabilen, empati becerileri gelişmiş, duyarlı kişilerdir. İnsanlara karşı candan ve samimi davranırlar. İçlerinden geldiği gibi yaşamaya değer veren, doğal ve kendine özgü bir tarzları vardır. Yaşamlarında anlam arayışına ve derinden hissederek yaşamaya değer verirler.

Bilginin Anlamını Arayan Mizaç Tipi (DTM5): İçe dönük, sessiz, yalnız kalıp düşünmekten hoşlanan, soğuk ve mesafeli kişilerdir. İnsanlarla ilişki kurmak konusunda çekingen ve isteksiz olabilirler. Fiziksel temas ve yakınlıktan, duygusal tavır ve tepkilerden de pek hoşlanmazlar. Dikkat çekmek ve göz önünde olmaktan rahatsız olurlar. Duygusal olmaktan çok, son derece rasyonel, mantıklı ve analitik düşünürler. Kavramsallaştırma, soyutlama, gözlem ve analiz yetenekleri oldukça gelişmiş, entelektüel merakı oldukça yüksek kişilerdir. Bilgiye ve bilgide derinleşmeye çok önem verirler.

Entelektüel Dinginlik Arayan Mizaç Tipi (DTM6): Sakin, çevreleriyle uyumlu olmaya özen gösteren, görev ve sorumluluklarına çok dikkat eden, mantıklı, hesaplı ve kontrollü kişilerdir. Oldukça meraklı, araştırmayı seven, gözlemci, sorgulayıcı ve tedbirli bir yapıya sahiptirler. Yaşamlarının genelinde titiz ve düzenli olmaya eğilim gösterirler. Yaşamlarının genelinde “güven ve emniyet” ile ilgili endişeleri, diğer insanlardan daha fazla taşırlar. Bu nedenle kurallara uymaya, tedbirli ve kontrollü davranmaya, ilişkilerinde güvensizlik yaratabilecek davranışlardan kaçınmaya özen gösterirler.

Keşfetmenin Hazzını Arayan Mizaç Tipi (DTM7): Neşeli, eğlenceli ve oldukça hareketli kişilerdir. Hayattan keyif almaya son derece önem verirler. Espri ve şakalarıyla bulundukları ortamın atmosferini değiştirebilirler. Aynı şeyleri yapmaktan çok çabuk sıkılan, yenilik ve değişikliklerden haz alan, maceracı kişilerdir. Acı ve sıkıntı verici şeylerden uzak dururlar. Sorunlar karşısında iyimser, pratik ve çözüm odaklıdırlar. Sorunların, zihinlerini çokça meşgul etmesine izin vermezler. Hayal dünyaları çok geniştir.

Mutlak Güç Arayan Mizaç Tipi (DTM8): Genel olarak cesur, kendinden emin, önder, otoriter, iddialı, cömert, koruyucu ve sahiplenici kişilerdir. Bağımsızlıklarına düşkün, girişken, risk alan, her şart ve durumda öne çıkabilen, geride durmaktan asla hoşlanmayan, liderliğe yatkın bir yapıya sahiptirler. Çok çabuk karar verebilen, kararlarında ısrar eden, problemlerin üstüne giden, zorluklar karşısında güçlü, dayanıklı ve mücadeleci bir tutum sergileyen kişilerdir. Duygu ve düşüncelerini her ortamda net ve dobra bir biçimde ifade ederler. Kendi varlıklarını, bir başkası üzerinde hükmetme yoluyla ortaya koyarlar.

Duyumsal-Hareketsel (Fiziksel) Konfor Arayan Mizaç Tipi (DTM9): Uyumlu, sakin, saygılı, mülayim, utangaç, gerilim ve huzursuzluktan hiç hoşlanmayan, barışçıl ve arabulucu kişilerdir. Çatışma yaratacak durumlardan ve uyumu bozacak davranışlardan kaçınmaya eğilimlidirler. Kimseyle tartışmadan, huzursuzluk yaşamadan, barış ve uzlaşma içinde yaşamak isterler. Çevrelerinde cereyan eden tartışma, kavga, çatışma, gerginlik ve huzursuzluk durumlarında hemen barışçıl, uzlaştırmacı ve arabulucu bir tutum benimserler.